دردي كه پشت سر احساس مي‌شود و حتي سردرد مي‌تواند به دليل وجود مشكل اساسي و يا به عنوان علائم ثانويه مسئله ديگري از بدن باشد. درد در يك ناحيه از سر به علت بيماري‌ها و مشكلات در قسمت‌هاي ديگر بدن به وجود مي‌آيد. هميشه، علت سر درد را نمي‌توان دقيقا شناسايي كرد. در اين مطلب به ۵ مورد از شايع‌ترين علل سر درد‌ها خواهم پرداخت كه عبارتند از:
• سر درد تنشي
• ميگرن
• مصرف بلند مدت و بيش از حد دارو
• دردهاي عصبي پشت سر
• تمرينات ورزشي سر درد آور
همچنين علائم، درمان‌هاي موثر و روش‌هاي پيشگيري را نيز به اختصار بيان كرده ايم.۱. سر درد تنشيسر دردهاي تنشي (TTH) از شايع‌ترين انواع دردهاي پشت سر هستند. مدت زمان اين سر درد‌ها بين ۳۰ دقيقه تا ۷ روز هفته متغير است.
علائم سر دردهاي تنشي عبارتند از:
• احساس فشار و گرفتگي در قسمت پشت سر يا پيشاني
• دردي خفيف يا متوسط كه گاهي اوقات شديد مي‌شود
• اين درد با ورزش، شديد نمي‌شود
• اين درد، حالت تهوع و استفراغ به همراه ندارددرمان سر درد تنشيدر صورتي كه به ندرت دچار سر دردهاي تنشي مي‌شويد، مصرف استامينوفن يا آسپرين براي بهبود علائم مناسب و كافي خواهد بود.
البته در صورتي كه اين مشكل بسياررخ مي‌دهد، گزينه‌هاي درماني جايگزين ممكن است به كاهش علائم و مدت زمان سر درد كمك كند. گزينه‌هاي درماني عبارتند از:
• تكنيك‌هاي ريلكسيشن
• رفتار درماني شناختي (CBT)
• ماساژ
• طب سوزنيعلل و روش‌هاي پيشگيريدلايل ابتلا به سر دردهاي تنشي (TTH) همچنان كاملا مشخص نيست، اما بايد بدانيد كه عوامل متعددي موجب تحريك و بروز چنين درد‌هايي شوند. به عنوان نمونه:
• استرس
• خستگي
• كمبود خواب
• بي نظمي در برنامه وعده‌هاي غذايي
• ننوشيدن آب به مقدار كافي
• دردهاي سينوسي
• قرار گرفتن بدن در حالت‌هاي نادرست
• التهاب مفاصل۲. ميگرنميگرن‌ها نوعي سر درد تكراري هستند كه اغلب از كودكي شروع و با افزايش سن، دفعات آن‌ها بيشتر مي‌شود.
سر درد ميگرني ممكن است در بزرگسالي به ويژه در زنان بين ۳۵ تا ۴۵ ساله چند بار در هفته رخ بدهد.علائم ميگرن عبارتند از:• دردي شديد در يك سمت سر• حالت تهوع و استفراغ• حساسيت شديد نسبت به نور، صدا و بو
• حساس شدن پوست و عضلات بدن• دردي كه چند ساعت تا چند روز ادامه دارد• فعاليت‌هاي بدني، درد ميگرن را افزايش مي‌دهد
بروز ميگرن در يك فرد، احتمال ايجاد اختلالات بصري نيز وجود دارد و ممكن است، فرد دچار توهم و ديدن هاله‌هايي در حين مشاهده اجسام يا نوري فلش مانند شود.محرك‌هاي ميگرنعوامل و محرك‌هاي گوناگوني در ايجاد ميگرن وجود دارد.
اين عوامل ممكن است وابسته به مسائل عاطفي، جسمي، محيطي، رژيم غذايي و يا مصرف دارو باشد و ساير موارد شامل:
• اضطراب، استرس و افسردگي
• ديدن نور‌هاي درخشان و فلش مانند، صدا‌هاي بلند، بو‌هاي شديد
• به اندازه كافي غذا نخوردن• خواب ناكافي
• مصرف بعضي از مواد غذايي مثل شكلات، كافئين و پنير
• تغييرات هورموني
• مصرف قرص‌هاي جلوگيري از بارداريعلل و درمانمواد التهاب آور مي‌توانند موجب تحريك حسگر‌هاي درد در رگ‌هاي خوني و اعصاب سر شوند.
در نتيجه، احتمال بروز ميگرن وجود خواهد داشت. درمان ميگرن با مصرف مسكن‌هايي مانند آسپرين يا استامينوفن و استراحت در اتاقي تاريك صورت مي‌پذيرد.
در صورتي كه مسكن‌هاي نام برده شده موثر واقع نشوند، پزشك دارو‌هايي مخصوص سر درد ميگرني موسوم به تريپتان‌ها تجويز خواهد كرد. اين دارو‌ها سبب انقباض و تنگ شدن رگ‌هاي خوني مي‌شود و از اثرات ميگرن بر مغز به ميزان چشمگيري مي‌كاهد. هر چه زود‌تر به درمان حملات ميگرني بپردازيد، احتمال اثر گذاري درمان افزايش مي‌يابد.پيشگيريافراد مي‌توانند اقدامات موثري براي رفع درد پشت سر از نوع ميگرني انجام دهند، اين مراحل عبارتند از:
• مصرف دارو‌هاي درمان صرع، افسردگي و بيماري فشار خون بالا• مديريت استرس، ورزش، ريلكسيشن و فيزيوتراپي
• هورمون درماني
• پرهيز هوشيارانه از محرك‌هاي آزار دهنده شخصي مانند خود داري از مصرف برخي از غذا‌ها درد پشت سر ناشي از چه عواملي است؟سردردهاي ميگرن به دردهاي عصبي پشت سر بي‌شباهت نيست
۳. مصرف بلند مدت و بيش از حد دارودر صورتي كه يك فرد بيش از حد طبيعي دارو‌هاي تسكين دهنده سر درد را مصرف كند به اين نوع از درد پشت سر دچار خواهد شد.
مصرف گاه به گاه دارو‌هاي تسكين دهنده موجب بروز اين چنين سر دردي نخواهد شد. اما در صورتي كه دارو‌ها در يك بازه زماني طولاني بيش از ۲ تا ۳ بار در طول هفته مصرف شود، احتمال بروز چنين دردي وجود خواهد داشت.
علائم اصلي اين درد شامل موارد زير مي‌شود:
• سر دردهاي پيوسته و تقريبا روزانه• شدت گرفتن سر درد با بيدار شدن از خواب• بروز سر درد بعد از توقف مصرف قرص و مسكن
ساير مسائلي كه ناشي از اين نوع درد پشت سر هستند عبارتند از:
• حالت تهوع
• اضطراب
• كج خلقي
• فقدان انرژي
• ضعف جسماني
• بي قراري
• اختلال در تمركز
• از دست دادن حافظه
• افسردگيدرمانبهترين درمان براي رفع اين نوع از درد پشت سر توقف كامل مصرف هر گونه دارو تسكين دهنده است. در ابتدا، سر درد‌ها تشديد مي‌شوند، اما مشكل به سرعت از بين خواهد رفت. پس از بهبودي، فرد مي‌تواند مسكن‌هاي هميشگي و دارو‌هايي را كه ترجيح مي‌دهد، مصرف كند.
در موارد شديد تر، التزام مراجعه به پزشك افزايش پيدا مي‌كند. ممكن است يك فرد نيازمند درمان‌هاي تخصصي‌تر يا فيزيوتراپي باشد. توقف مصرف ناگهاني بعضي از دارو‌ها مي‌تواند خطرات به همراه داشته باشد.
پزشكان معمولا براي متوقف نمودن مصرف دارو‌هايي مانند اپيوئيد‌ها از روش كاهش دوز تدريجي استفاده مي‌كنند.پيشگيريبراي پيشگيري از اين نوع درد پشت سر بايد از مصرف چند باره مسكن‌ها در طول هفته خود داري كنيد. در صورتي كه نياز به مصرف مكرر و طولاني مدت مسكن‌ها داريد بايد حتما با پزشك خود درباره اين موضوع مشورت نماييد.۴. دردهاي عصبي پشت سردردهاي عصبي (Occipital neuralgia) از قسمت‌هاي پاييني گردن شروع مي‌شوند و تا پشت سر و ناحيه گوش‌ها گسترش پيدا مي‌كنند.
به احتمال قوي چنين دردي به واسطه آسيب رساني و يا تحريك اعصاب پشت سر به وجود بيايند و از گردن به قسمت‌هاي اطراف جمجمه منتقل شود.
بيماري‌هاي مخفي، وجود درد و تنش در گردن يا عوامل ناشناخته ديگر ممكن است باعث بروز دردهاي عصبي پشت سر شود.
دردي كه ممكن است بسيار شديد و آزار دهنده باشد.
علائم اين درد شامل موارد زير مي‌شود:
• سوزش و دردهاي پيوسته
• شوك و دردهاي متناوبي كه در آن‌ها اعصاب منقبض و منبسط مي‌شود
• درد معمولا در يك سمت سر به وجود مي‌آيد و با حركت دادن گردن، تحريك مي‌شود
• آزردگي و حساس شدن جمجمه
• حساسيت به نورتشخيصعلائم و نشانه‌هاي درد پشت سر معمولا شبيه به يكديگر هستند. مثلا دردهاي ميگرن به دردهاي عصبي پشت سر بي شباهت نيست. اما شيوه تشخيص دردهاي عصبي پشت سري اين است كه با فشار دادن ناحيه پشت گردن و جمجمه در اين قسمت‌ها درد مي‌پيچد.
برخي مواقع، پزشكان با تزريق آمپول موضعي، اعصاب پشت سر را بي حس مي‌كنند و اعصاب به طور موقتي مسدود مي‌شوند. در صورتي كه درد كاهش پيدا كند، درد عصبي پشت سر تشخيص داده شود.
علائم اين مشكل با مشكلات و دردهاي پشت سري ديگر مشابه است، بنا براين التزام بررسي عوامل و دلايل ديگر در اين امر افزايش پيدا مي‌كند.
عوامل احتمالي عبارتند از:
• آسيب ديدگي نخاع يا ديسك
• آرتروز
• تومور‌ها
• نقرس
• اسيب اعصاب ناشي از بيماري ديابت
• تورم رگ‌هاي خوني
• عفونتدرماناستفاده از كمپرس گرم، استراحت، ماساژ، فيريوتراپي و مصرف دارو‌هاي ضد التهاب مانند آسپرين و ناپروكسن به كاهش ميزان درد كمك مي‌كند.
در صورتي كه درد بسيار شديد باشد، فرد مبتلا به درد پشت سر بايد از مسكن‌هاي عضلاني خوراكي يا دارو‌هاي مسدود كننده اعصاب استفاده كند. براي دردهاي شديد، بي حسي موضعي يا تزريق استروئيدي تجويز مي‌شود.
در موارد نادر ممكن است براي كاهش درد اعصاب يا مسدود كردن دردهاي عصبي در اين ناحيه از بدن، انجام جراحي توصيه شود. درد پشت سر ناشي از چه عواملي است؟حركات سخت ورزشي مي‌توانند باعث سردرد پشت سر و گردن شوند
۵. تمرينات ورزشي سر درد آورسر درد ناشي از ورزش‌هاي سخت در نتيجه فعاليت‌هاي شديد جسماني رخ مي‌دهند. اين گونه از درد به طور ناگهاني در هنگام ورزش كردن يا بلافاصله بعد از ورزش كردن ايجاد مي‌شود و به سرعت شدت مي‌گيرد.
طيف گسترده‌اي از حركات بدني ممكن است باعث بروز اين درد شود از تمرينات سخت وزنه برداري گرفته تا حركات بدن در آميزش جنسي يا حتي فشار وارد شده به بدن در هنگام دفع مي‌تواند موجب سر درد شود.
علائم اين درد به شكل ضربان و تپش در دو طرف سر آشكار مي‌شود و مدت آن از ۵ دقيقه تا ۲ روز مي‌تواند متغيير باشد. اين درد‌ها خيلي رايج نيستند و علائمي مشابه سر دردهاي ميگرني دارند.علت و پيشگيريعلت اين سر درد ناشي از فعاليت و تمرين‌هاي ورزشي ويژه‌اي نيست.. اين درد‌ها معمولا تنها ۳ تا ۶ ماه طول مي‌كشند. روش‌هاي پيشگيري از بروز اين درد‌ها عبارتند از:
• مصرف دارو‌هاي تسكين دهنده قبل از تمرينات ورزشي
• خود داري از انجام تمرينات ورزشي سنگين
• گرم كردن صحيح قبل از شروع ورزش
• مصرف كافي مايعات
• مصرف مواد مغذي
• خواب كافي
براي درمان سر دردهاي ناشي از ورزش از تسكين دهنده‌هاي رايجي مانند استامينوفن و آسپرين استفاده مي‌شود.خلاصهدر صورتي كه درد شديد پشت سر را تجربه مي‌كنيد، بهتر است بدانيد كه تنها نيستيد. تقريبا نزديك به ۵۰ درصد مردم جهان در طول سال به اين درد‌ها دچار مي‌شوند.
به طور كلي، سر درد ميان افراد مختلف مشكلي رايج است و در بسياري از موارد هم بدون درمان به خودي خود بهبود پيدا مي‌كند.
اما در تعدادي از موارد، اين درد شديد است و بايد مورد بررسي قرار گيرد. براي پيگيري علت و درمان سر درد بهتر است حتما با پزشك خود مشورت نماييد.
منبع: faradeed
خوردن برنج شكم رو بزرگ مي كنه؟
مزوتراپي چيست و چه كاربردي دارد؟
درد پشت سر نشانه چيست و چگونه درمان مي‌شود؟
آشنايي با خواص آب كاكتوس
علائم و درمان سرطان پروستات
رژيمغذايي پرقند و بروز اوتيسم